Vriendjes

Ergens in 1996 publiceerde de journalist Joep Dohmen, toen verslaggever bij Dagblad De Limburger nu NRC-Handelsblad, het boek De Vriendenrepubliek. Samen met zijn toenmalig collega Henk Langenberg deed hij een aantal jaren onderzoek naar “de verwevenheid tussen het openbaar bestuur en het zakenleven in de zuidelijkste provincie van het land.” Zuid-Limburg was door corruptie en vriendjespolitiek afgegleden tot “het Sicilië van Nederland”, verwijzend naar de maffiapraktijken op dat Italiaanse eiland.

Ik was erbij toen het eerste exemplaar van De Vriendenrepubliek in de bovenzaal van café Perroen aan het Vrijthof werd overhandigd aan de VVD’er Jos van Rey. Het was een kleine bijeenkomst waar Dohmen uitlegde waarom Van Rey de gelukkige was die het boek mocht ontvangen. In de artikelen over de vriendjespolitiek en corruptie in Zuid-Limburg was er vooral sprake van bestuurders en politici uit de CDA-hoek en Partij van de Arbeid. Van Rey kreeg het boek omdat hij niet besmet was en toen min of meer bekend stond als bevechter van die praktijken. Vooral omdat hij van jongs af een pesthekel had aan CDA’ers en de voorlopers daarvan in de Katholieke Volkspartij (KVP). Ik weet niet of Van Rey toentertijd ook een soort informant, een Limburgse “Deep Throat” was van beide onderzoeksjournalisten. Ik kreeg daar wel eens toespelingen over te horen, en het zou me ook niet verbazen als hij een van de vele goed geïnformeerde bronnen was waarover Dohmen en Langenberg beschikten. Met hun artikelen hebben zij zeker bijgedragen aan een andere mores in Zuidelijk Limburg.

Het Openbaar Ministerie heeft dezelfde Van Rey nu verhoord in verband met een verdenking van corruptie. Een verdenking die gebaseerd is op een langlopend onderzoek zo valt op te maken uit de publicaties en de commentaren van betrokkenen. Blijkbaar zijn telefoons maanden afgeluisterd. Het lijkt erop alsof het OM het onderzoek is begonnen nadat de commissie Sorgdrager-Frissen in de zomer een rapport had uitgebracht met aanbevelingen over de verhouding tussen bestuurders en commerciële partijen in Roermond. De bestuurder waarom het hier allemaal ging was dezelfde Jos van Rey die al decennia bevriend is met een lokale projectontwikkelaar.

Het OM onderzoekt nu of de vriendschap niet tot onoorbaar handelen heeft geleid en Van Rey daar ook als privé-persoon niet voordeel van heeft gehad.

Ruim vijftien jaar nadat hij De Vriendenrepubliek in ontvangst heeft genomen verdenkt het OM ervan hetzelfde te doen als waarover Dohmen ooit schreef over Zuid-Limburgse politici. Van Rey blijkt nu mogelijk volgens het OM ook niet in staat om onderscheid te maken tussen integriteit als bestuurder en het eigen belang.

Hij waande zich in Roermond waarschijnlijk zo machtig dat hij dacht dit zich te kunnen permitteren. Hij was de “mannetjesmaker” die er zelfs wel voor zou zorgen dat een van zijn vriendjes burgemeester kon worden van Roermond. Slinks informeerde hij Ricardo Offermans, burgemeester van Meerssen, hoe het best te handelen bij zijn sollicitatie als burgemeester van Roermond. Offermans was de nummer 1 van de vertrouwenscommissie. Hij zou binnenkort benoemd worden.

Daar is nu door het OM een stokje voor gestoken. En het zal niemand verbazen als Offermans volgende week als de raad bijeen komt in Meerssen ook wordt gedwongen zijn positie in Meerssen op te geven. Vriendjes. Het blijft een moeilijk hoofdstuk voor politici. En niet alleen in Limburg. Ook in Noord-Holland zijn nu “Siciliaanse” praktijken door het OM geconstateerd. En is het toeval dat het hier ook een VVD”er betreft?